Każdy mężczyzna ma jakieś zalety, trzeba mu je tylko wskazać – autorem tego aforyzmu jest Erich Maria Remarque. Jego kanoniczną powieść „Na Zachodzie bez zmian” można odczytać jako świadectwo wielkiego kryzysu męskości, jedno z donioślejszych w zachodniej literaturze. Bo właśnie w okopach I wojny światowej tragicznie dewaluowała się, traciła sens męskość tradycyjnie pojmowana. Taka, w której przez wieki nie było miejsca na słabość, sentymenty, łzy, lęki, smutek. Zimna, wojownicza, brutalna, władcza. Męskość, której treścią była rywalizacja i wieczna wojna z wrogiem, a celem – piękna śmierć od ran.
Od tamtych czasów minęło stulecie i kryzys rzekomo trwa: mężczyźni utraciwszy dawną tożsamość z trudem odnajdują się w nowej. Oczekuje się od nich nowego ojcostwa, nowego partnerstwa, nowego przywództwa. Tyle że łatwych recept na to wszystko nie ma.
Nie brakuje więc myślicieli i badaczy, którzy zagubionej męskiej połowie rodzaju ludzkiego wróżą wręcz biologiczną zagładę. My zgadzamy się z przeciwnym, choć równie radykalnym stanowiskiem: że tę połowę czeka wreszcie normalność.
Wydawać by się mogło, że przez wieki to kobiety padały ofiarami patriarchalnych stereotypów (wiele o tym pisaliśmy na łamach poprzedniego wydania „Ja My Oni” – „Kobieta – instrukcja obsługi zwłaszcza dla mężczyzn”). Ale w kulturowy pancerz zakuto również mężczyzn. Im także trudno było żyć po swojemu i ujawniać pełnię swojego człowieczeństwa.
Przed męskością dziś otwiera się wiele znakomitych perspektyw. W tym wydaniu Poradnika staramy się je wskazać. Samym mężczyznom. A także ich partnerkom i żonom, matkom i córkom, przełożonym i podwładnym. Mężczyźni mają mnóstwo zalet. Każdy jakieś ma!
Kryzys, czy już samo jego widmo, nikogo nie pozostawia psychicznie obojętnym. Nie chodzi nawet o strach przed konkretnym zagrożeniem - niewypłacalnością kredytową, utratą pracy czy majętności, ale o dotykający teraz wiele osób lęk - tym bardziej wyniszczający, im bardziej jego powód jest nieuchwytny, trudny do nazwania. Nie przypadkiem filozofowie, ekonomiści, socjolodzy dostrzegają nie tylko załamanie ekonomicznej sprawności świata zachodniego, do którego 20 lat temu Polska dołączyła, ale też korozję obowiązującej tu wizji człowieka. Jest tak, jakby jakiś dewastujący wirus dotknął nie tylko świata finansów, lecz wielu - wydawałoby się - oczywistych wartości, które człowiek nowoczesny powinien wyznawać, i celów, do których powinien dążyć.
Powszechny stan niepokoju i zagubienia ma swoje uzasadnienie, jeśli bowiem kryzys coś boleśnie obnaża, to właśnie miałkość celów, napędzających bodaj większość z nas przez ostatnie lata. Praca, kariera, budowa domu, samochód, lokata, kredyt... Bardziej niż sobą człowiek bywał klientem, pracownikiem, szefem. Widział nie tyle siebie, ile siebie w relacji z bankiem, z firmą, ze swoim społecznym otoczeniem. Zagonił się w niekończącym się wyścigu, zatopił we wszechobecnej konkurencji. A teraz pryskają rozmaite iluzje, przede wszystkim zaś ta, że na zgromadzeniu zestawu dóbr konsumpcyjnych i prestiżu da się zbudować życiową satysfakcję.
Więc naturalne, że tylu z nas potrzebuje pocieszenia, oparcia, poczucia sensu. Gdzie indziej ich szukać, jak nie w sobie i wśród najbliższych? W tym właśnie nasze wydawnictwo ma pomóc.
Polityka wydaje od bez mała trzech lat cieszący się uznaniem czytelników dodatek Pomocnik Psychologiczny. Staramy się łączyć tam nowoczesną, akademicką wiedzę psychologiczną z nienarzucającym się poradnictwem, a przede wszystkim służyć czytelnikom pomocą przy autorefleksji. Teraz postanowiliśmy tę wiedzę wzbogacić, uzupełnić i uporządkować tak, by ułożyła się ona w systematyczny i przystępny wykład tego, co dziś wiadomo o człowieku. Zróbmy więc sobie antrakt na zastanowienie się nad sobą.
